سال 1393 در یک نگاه

پیام رهبر انقلاب به مناسبت آغاز سال جدید

سال 93 سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی» نامگذاری شد

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیام نوروزی خطاب به ملت ایران، سال ۱۳۹۳ را سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی» نامگذاری کردند.

صراط: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیام نوروزی خطاب به ملت ایران، سال ۱۳۹۳ را سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی» نامگذاری کردند.

متن پیام رهبر انقلاب اسلامی به شرح زیر است:

بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم

یا مقلّب القلوب و الابصار، یا مدبّر اللّیل و النّهار، یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال.
اللّهمّ صلّ علی فاطمة و ابیها و بعلها و بنیها.
اللّهمّ کن لولیّک الحجّة بن الحسن صلواتک علیه و علی ابائه فی هذه السّاعة و فی کلّ ساعة ولیّا و حافظا و قائدا و ناصرا و دلیلا و عینا حتّی تسکنه ارضک طوعا و تمتّعه فیها طویلا.
اللّهمّ عجّل فرجه و اجعلنا من اعوانه و انصاره و شیعته.
فرا رسیدن سال نو را تبریک عرض میکنم به همه‌ی هم‌میهنان عزیزمان و یکایک ایرانیان در سراسر کشور و در هر نقطه‌ای از جهان که زندگی میکنند. مخصوصاً تبریک عرض میکنم به خانواده‌های معظّم شهیدان، به جانبازان، به همسرانشان و به همه‌ی کسانی که در راه اسلام و ایران مجاهدتی کرده‌اند و میکنند و بار زحمتی را بر دوش کشیده‌اند و میکشند. همچنین تبریک عرض میکنم نوروز را به همه‌ی ملّتهایی که نوروز را گرامی میدارند و برای آن ارج و احترامی قائلند.
امسال فرا رسیدن سال نو مصادف است با دو فاطمیّه و مراسم یادبود شهادت بانوی بزرگ جهان اسلام صدّیقه‌ی کبری (سلام الله علیها). این تقارن موجب میشود که ملّت ما ان‌شاءالله بتوانند از برکات انوار فاطمی بهره ببرند و خود را در شعاع تعالیم آن بزرگوار قرار بدهند و خود را منوّر کنند به انوار هدایت الهی که به وسیله‌ی فاطمه‌ی زهرا (سلام الله علیها) و خاندان پیغمبر به همه‌ی مردم عالم اهدا شده است.
گذشتِ سالها و تبادل سالهای گوناگون برای ما باید موجب تجربه و بصیرت باشد؛ از گذشته درس بگیریم و به آینده با چشم باز و دل آگاه نظر کنیم و برای آینده تصمیم بگیریم. من از خداوند متعال درخواست میکنم که به همه‌ی ایرانیان عزیز ما در این سال جدید، تن سالم، روح شاداب، امنیّت روانی، آرامش روحی و پیشرفت و تعالی و سعادت مرحمت کند. و امیدوارم خداوند متعال به جوانان ما نشاط و پویایی، و به مردان و زنان ما همّت و اراده و عزم مستحکم و درست، برای پیمودن راه‌های پرافتخار، و به کودکان ما خرسندی و تندرستی، و به خانواده‌های ما امنیّت و محبّت و الفت عنایت کند. آنچه بر عهده‌ی ما است، نگاه به گذشته برای عبرت‌گیری و نگاه به آینده برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری است.
سالی که گذشت، اعلام شده بود که سال «حماسه‌ی سیاسی و حماسه‌ی اقتصادی» است. حماسه‌ی سیاسی بحمدالله در عرصه‌های مختلف به بهترین وجهی صورت گرفت؛ هم در انتخابات، هم در راهپیمایی‌های بزرگ، هم حضور مردم در عرصه‌های مختلف و فعّالیّتها و تلاشهایی که از سوی مسئولان و از سوی مردم در طول سال انجام گرفت. سال تبادل دولتها و دست‌به‌دست‌شدن قدرت بود؛ و این کار با آرامش، با نهایت امنیّت در کشور انجام گرفت و بحمدالله یک حلقه‌ی جدید از سلسله‌ی طولانی مدیریّت کشور پدید آمد.
 در باب حماسه‌ی اقتصادی کاری که باید انجام بگیرد و توقّع بود که اتّفاق بیفتد، اتّفاق نیفتاد. تلاشهایی انجام گرفت که مورد سپاس است، ولی کار بزرگی که باید در زمینه‌ی حماسه‌ی اقتصادی انجام بگیرد، همچنان در پیش روی ما است و ما موظّفیم که این حماسه را به وجود بیاوریم. مسئله‌ی اساسیِ اقتصاد برای کشور ما و ملّت ما یک مسئله‌ی مهم است؛ در اواخر سال ۹۲ بحمدالله یک زیرساخت فکری و نظری برای حماسه‌ی اقتصادی به وجود آمد؛ سیاستهای «اقتصاد مقاومتی» اعلام شد و زمینه آماده است برای اینکه ان‌شاءالله تلاش لازم در این باب انجام بگیرد.
در نگاه به سال ۹۳ آنچه به نظر این حقیر مهم‌تر از همه است، دو مسئله است: یک مسئله همین مسئله‌ی اقتصاد و دیگری مسئله‌ی فرهنگ است. در هر دو عرصه و در هر دو زمینه توقّعی که وجود دارد، تلاش مشترکی است میان مسئولان کشور و آحاد مردم. آنچه برای بنای زندگی و سازندگی آینده مورد انتظار است، بدون مشارکت مردم تحقّق‌پذیر نیست. بنابراین علاوه بر مدیریّتی که مسئولین باید انجام بدهند، حضور مردم در هر دو عرصه لازم و ضروری است؛ هم عرصه‌ی اقتصاد، هم عرصه‌ی فرهنگ. بدون حضور مردم کار پیش نخواهد رفت و مقصود تحقّق پیدا نخواهد کرد. مردم در گروه‌های گوناگون مردمی با اراده و عزم راسخ ملّی میتوانند نقش‌آفرینی کنند. مسئولین هم برای اینکه بتوانند کار را به‌درستی پیش ببرند، احتیاج به پشتیبانی مردم دارند. آنها هم بایستی با توکّل به خدای متعال و با استمداد از توفیقات و تأییدات الهی و کمک مردمی، مجاهدانه وارد میدان عمل بشوند؛ هم در زمینه‌ی اقتصاد و هم در زمینه‌ی فرهنگ. من ان‌شاءالله توضیح همه‌ی این موارد را در سخنرانی روز جمعه به عرض ملّت ایران خواهم رساند. لذا به گمان من آنچه در این سال جدید پیش رو داریم، عبارت است از اقتصادی که به کمک مسئولان و مردم شکوفایی پیدا کند، و فرهنگی که با همّت مسئولان و مردم بتواند سمت و سوی حرکت بزرگ کشور ما و ملّت ما را معیّن کند. لذا من شعار امسال را و نام امسال را این قرار دادم: «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی».
امیدواریم خداوند متعال کمک کند هم به آحاد مردم، هم به مسئولین محترم که بتوانند وظایف خودشان را در این زمینه انجام بدهند؛ و قلب مقدس ولیّ‌عصر (ارواحنافداه) را از ما شاد کند و روح مطهّر امام بزرگوار و شهدای عزیز را از ما راضی و خشنود فرماید.والسّلام علیکم و رحمةالله و برکاته

فرهنگ یعنی چه؟

متفکران و اندیشمندان حوزه جامعه شناسی و فرهنگ، تعریف ها و نظرات متعددی را در باب معنی فرهنگ برشمرده اند. اگر چه این نظرات در بسیاری از موارد از یکدیگر تاثیر پذیرفته اند و شالوده کلی آنها بیانگر یک تعریف واحد است اما پرداختن به آنها برای فهم بهتر این واژه خالی از لطف نیست. در پایان این تعاریف، به تعریف ادوارد برنت تایلور، مردم شناس انگلیسی که در سال 1871 در کتاب فرهنگ ابتدایی آورده است و به عنوان تعریفی جامع و مانع معروف گشته، می پردازیم:

«مالینفسکی»‌* فرهنگ را اینچنین تعریف می کند: «فرهنگ عبارت است از یک سیستم منظم اشیاء و فعالیت‌ها و رفتارهایی که هر جزء و عنصر آن در رسیدن به نتیجه واحد سهمی بر عهده دارد». (1) وی فرهنگ را مجموعه غیرقابل تفکیک از عناصر مختلفی می داند که از درون به یکدیگر پیوسته‌اند. (همان منبع) او می گوید: «فرهنگ، خواه ابتدایی و یا پیچیده، کلیتی اجتماعی شامل؛ ابزارهای مادی و امور غیرمادی حیات انسان نظیر اعتقادها و اندیشه‌ها و ملکات و عادت‌ها است که انسان را به مقابله با امور محسوسی که با آن مواجه است، توانمند می‌کند». (2) به نظر او «هر فرهنگ شامل عوامل مختلفی دانسته می‌شود که جنبه‌های مادی، ارزش‌های اجتماعی، هنجارها و مفاهیم ذهنی مهمترین آن‌هاست» (3) و در تعریف دیگر از وی که بر میراث اجتماعی تاکید دارد می گوید: «این میراث اجتماعی مفهوم اصلی در انسان‌شناسی‌ست که بیشتر آن را «فرهنگ» می‌نامند… فرهنگ عبارت است از مهارت‌ها، کارها، فرایندهای فنی، گمان‌ها، عادت‌ها، و ارزش‌ها». (4) که در این تعریف وی بر اکتسابی بودن فرهنگ و انتقال آن از نسلی به نسل دیگر اشاره کرده است.

*: برانیسلاو کاسپر مالینفسکی ( 1884-1942 م ) در لهستان زاده شده در انگلستان آموزش انسان شناسی دید و در همان جا بیشتر آثار بزرگ خود را نوشت او در ورشو دکترای فیزیک و ریاضیات گرفت اما به دلیل ضعف جسمی ازادامه کار دراین رشته دست کشید و با خواندن شاخه زرین جیمز فریزر به انسان شناسی روی آورد او معتقد بود انسان شناسی را میتوان به رشته ای دقیق و علمی تبدیل کرد.

 

هرسکویتس در تعریف فرهنگ چنین می گوید: « فرهنگ اساسا بنایی‌ست بیانگر تمامی باورها، رفتارها، دانش‌ها، ارزش‌ها، و خواسته‌هایی که شیوه‌ی زندگی هر ملت را باز می‌نماید … و سرانجام عبارت است از هر آنچه یک ملت دارد، هر کاری که می‌کند و هر آنچه می‌اندیشد.»(5) وی ویژگیهای سه‌گانه و به ظاهر متناقضی در تعریف فرهنگ بیان می دارد که معانی شگرفی را باخود دارد:

1- «فرهنگ «عام» ولی «خاص» است.

2- فرهنگ «متغیر» ولی «ثابت» است.

3-پذیرش فرهنگ «اجباری» ولی «اختیاری» است». (۶)

 و در یک تعریف خلاصه و مفید می گوید: «فرهنگ بخش انسان ساخته‌ی محیط است» (7) که در این تعریف به اتفاقی نبودن فرهنگ و ساخت آن توسط انسان تاکید می نماید.

 

روت بندیکت که از پیشگامان علم مردم شناسی و اهل آمریکا است در تعریف فرهنگ می گوید: فرهنگ اصطلاحی‌ست جامعه‌شناسیک برای رفتار آموخته؛ رفتاری که با آدمی زاده نمی‌شود، و بر خلاف رفتارهای زنبورها و مورچه‌های اجتماعی، از راه یاخته‌های نطفه تعیین نمی‌شود، بلکه هر نسل باید آن را از نو از مردم بزرگ سال بیاموزد.(8) وی از فرهنگ به عنوان الگوی تفکر و انجام دادن فعالیت‌های فردی نام می برد که او را از دیگران متمایز می‌سازد. (9) بندیکت در تعریف خود که از تایلر متاثر است فرهنگ را کلیت در هم تافته‌ای از تمامی عادت‌هایی می داند که آدمی همچون هموندی از جامعه فرا می‌گیرد.(10)

 

گی‌روشه به عنوان یک استاد جامعه شناس فرهنگ را عبارت می‌داند از: «مجموعه به هم پیوسته‌ای از اندیشه‌ها و احساسات و اعمال کم و بیش صریح که به وسیله اکثریت افراد یک گروه پذیرفته شده است و برای اینکه این افراد، گروهی معین و مشخص را تشکیل دهند لازم است که آن مجموعه بهم پیوسته به نحوی - در عین حال عینی و سمبلیک - مراعات گردد». (11)

 

آنتونی گیدنز * در تعریفی کم و بیش متفاوت از دیگران فرهنگ را اینگونه تعریف می کند: «فرهنگ به مجموعة شیوه زندگی اعضای یک جامعه اطلاق می‌شود؛ چگونگی لباس پوشیدن آنها، رسمهای ازدواج و زندگی خانوادگی الگوهای کارشان، مراسم مذهبی و سرگرمیهای اوقات فراغت، همه را دربر می‌گیرد. همچنین شامل کالاهایی می‌شود که تولید می‌کنند و برای آنها مهم است. مانند تیر و کمان، خیش، کارخانه و ماشین، کامپیوتر، کتاب و مسکن» (12) و در تعریفی دیگر چنین می گوید: «فرهنگ عبارت است از ارزشهایی که اعضای یک گروه معین دارند، هنجارهایی که از آن پیروی می‌کنند، و کالاهای مادی که تولید می‌کنند. ارزشها آرمانهای انتزاعی هستند، حال آنکه هنجارها اصول و قواعد معینی هستند که از مردم انتظار می‌رود آنها را رعایت کنند. هنجارها نشان دهندة بایدها و نبایدها در زندگی اجتماعی هستند». (همان منبع)

*:آنتونی گیدنز، جامعه شناس انگلیسی و یکی از مهم ترین و بانفوذترین نظریه پردازان اجتماعی بریتانیا و جهان امروز است. آنتونی گیدنز پیشاهنگ جامعه‌شناسی بومی بریتانیا و آرزومند قالب بندی دوباره نظریه اجتماعی و بازسنجی درک ما از مدرنیته‌است. با۳۴ کتاب به ۲۹ زبان و۲۰۰ مقاله ازنظر مرجع به آثار، نفر پنجم است.تقریباً همه معاصران را نقد کرده و در علوم اجتماعی خرد و کلان زبانزد عام و خاص است. صاحبنظر در انسان شناسی، امور اقتصادی، سیاسی، تاریخ، فلسفی، باستانشناسی، روانشناسی و...است. در طول سال های گذشته نیز ۱۴ لوح افتخار و دکترای افتخاری از مراجع علمی معتبر دریافت کرده است. اندیشه های او تاثیر عمیقی برسیاستمداران آمریکایی و اکثر سوسیال دموکرات ها در انگلستان و آلمان و آمریکای لاتین داشته است.

 

برخی از اندیشمندان، فرهنگ را در کل مفهومی وصف‌گرایانه به معنای گنجینه‌ای انباشته از آفرینندگی‌های بشر تلقی کرده اندکه بر اساس این تعریف، کتاب‌ها، نقاشی‌ها، بناها و نیز دانش هماهنگ‌کردن خود با محیط و نیز آداب و فضیلت‌های اخلاقی و دستورهای شایست و ناشایست، همگی جزئی از فرهنگ به شمار می‌رود و برخی دیگر نیز فرهنگ را آن چیزی دانسته اند که از گذشتهٔ آدمی به جای مانده‌است و بر اکنون و آیندهٔ او تأثیر می‌گذارد.

و اما از میان تعریف های اندیشمندان، ادوارد تایلور که یک مردم شناس انگلیسی است، گوی سبقت را ربوده و بهترین تعریف از فرهنگ را ارائه کرده است، به نحوی که جامعه شناسان و بزرگان سایر علوم به تعریف وی از فرهنگ تاسی می نمایند:

«فرهنگ مجموعه پیچیده‌ای است که شامل معارف، معتقدات، هنرها، صنایع، فنون، اخلاق، قوانین، سنن، و بالاخره تمام عادات و رفتار و ضوابطی است که فرد به عنوان عضو جامعه، از جامعه خود فرا می‌گیرد و در برابر آن جامعه وظایف و تعهداتی را بر عهده دارد». (13)

او نخستین کسی که فرهنگ را از تعریف کلاسیک آن خارج کرد و مترادف با تمدن به کار گرفت و آن دو را کلیتی درهم تنیده دانسته که شامل دین، هنر، اخلاق و هرگونه توانایی است که آدمی می‌تواند به دست آورد. وی معتقد است فرهنگ «کلیتِ درهم تافته‌ای است شاملِ دانش، دین، هنر، اخلاقیات، آداب و رسوم و هرگونه توانایی و عادتی که آدمی همچون هموَندی از جامعه به دست می‌آورد.» به این معنا انسانِ «بی‌فرهنگ» و جامعه‌ی «بی‌فرهنگ» در کار نیست، زیرا زندگی اجتماعی، یعنی با هم زیستن، به معنای در فرهنگ زیستن است. زیستن در ابتدایی‌ترین قبیله یا بزرگ‌ترین و پیچیده‌ترین جامعه‌ی تکنولوژیکِ مدرن از این جهت یکسان است. زیرا هر دو زیستن در شرایطِ ویژه‌ی انسان است، یعنی زیست در فرهنگ یا فضای فرهنگی، اگر چه هر یک از سازمایه‌های فرهنگ، از نظرِ صورت و معنا یا سادگی و پیچیدگی، در جامعه‌های گوناگون با هم فرق‌های اساسی دارند. (14) در سدهٔ بیستم میلادی «فرهنگ» به عنوان یک مفهوم محوری و کلیدی در انسان‌شناسی به کار رفت و در انسان‌شناسی آمریکایی دارای دو معنی بود:

1- ظرفیت و گنجایش تکامل‌یافتهٔ بشر برای دسته‌بندی و بیان تجربیات به واسطهٔ نمادها و کنش پندارمآبانه و نوآورانه

2-راه های مشخصی که مردم براساس آن در نقاط مختلف جهان زیسته و تجربیات خود را به شیوه‌های گوناگون بیان می‌کنند و به شکلی خلاقانه دست به کنش می‌زنند.

جهت مطالعه بیشتر مراجعه شود به: تعریف فرهنگ از دیدگاه متفکران غربی

 

منابع:

1-      روح‌الامینی، محمود - زمینه فرهنگشناسی- نشر: عطار- ص 91

2-      جواد صاحبی، محمد- مناسبات دین و فرهنگ در جامعه ایرانی (مجموعه مقالات) -  وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ص 34

3-      معینی، جهانگیر- نظریه و فرهنگ - مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی- ص97

4-      آشوری، داریوش - تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ – آگاه - ص52

5-      آشوری، داریوش - تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ – آگاه - ص50-51

6-      روح‌الامینی، محمود - زمینه فرهنگ‌شناسی تألیفی در انسان‌شناسی فرهنگی و مردم‌شناسی- عطار – ص 19 - 20

7-      آشوری، داریوش - تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ – آگاه – ص68

8-      آشوری، داریوش - تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ – آگاه – ص61

9-      جعفری،علامه محمد تقی -  فرهنگ پیرو فرهنگ پیشرو- مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری - ص 35

 

10-  آشوری، داریوش - تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ – آگاه – ص48

11-  روح‌الامینی، محمود - زمینه فرهنگ‌شناسی تألیفی در انسان‌شناسی فرهنگی و مردم‌شناسی- عطار – ص 18

12-  گیدنز ، آنتونی – جامعه‌شناسی  - مترجم: صبوری، منوچهر -  نشر نی – ص 36

13-  روح‌الامینی، محمود - زمینه فرهنگ‌شناسی تألیفی در انسان‌شناسی فرهنگی و مردم‌شناسی- عطار – ص 17-18

14-  آشوری، داریوش - تعریف‌ها و مفهوم فرهنگ – آگاه – ص112-11

دهه ی فجر مبارک

فرهنگ

فرهنگ مقوله ی پیچیده و چند بعدی است ، با بار ارزشی و علمی پر رنگ که در هاله یا هاله هایی از ابهام و گنگی فرو رفته است .

اصطلاح فرهنگ دارای معنی های فراوانی است.حدود400تعریف درباره ی فرهنگ در لغت نامه های فارسی، عربی، اروپایی  ذکر شده است که دال بر با ارزشی و وسعت مفهوم این واژه دارد. از دلایل پیچیدگی فرهنگ می توان گفت که فرهنگ متشکل از عناصر و دارای  کثرتی است با این وجود که انسجام خود را حفظ کرده و یک کل تجزیه ناپذیر و پویا را تشکیل داده است و نیز این واژه در گذر زمان وارد علوم مختلف شده و از دیدگاه افراد با تخصص های متفاوت و رویکرد های ی با تعاریف و مفاهیمی متعدد بیان شده است.

در قرن شانزدهم میلادی فرهنگ به معنا ی پرورش ادب، آداب، آموختن آداب و رفتار اجتماعی باب شده و در قرن نوزدهم اول در زبان آلمانی و بعد در فرانسه و انگلیس این واژه در حوزه ی علوم تاریخی و علوم انسانی وارد شد . فرهنگ نظام پیچیده و پویای اجتماعی است که در روند تکامل وجود اجتماعی انسان برای انطباق و سازگاری هرچه بیشتر با محیط طبیعی و اجتماعی و ادامه ی زندگی هرچه غنی تر و اخلاص تر، از سوی انسان جمعی آفریده شده و پرورده می شود و از نسلی به نسل دیگر به عنوان میراثی اجتماعی انتقال می یابد و به عنوان کل تجزیه ناپذیر شامل خصوصیات روحی و عقلی، باور ها، رسوم، رفتار، علوم، هنر و... مجموعه نظام های نمادین می شود.

مروری بر شعار

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی سال 1393 را سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی ومدیریت جهادی نامگذاری کردند.

درباره ی علت انتخاب این شعار حضرت آیت الله خامنه ای در تشریح حرف اصلی خود در سال 93 یعنی ضرورت قوی تر شدن ملت و کشور وافزایش اقتدار ملی و تلاش باجگیران و زورگویان جهانی برای تضییح حقوق ملت های ضعیف استناد و خاطر نشان کردند:

طبیعت جهانی که با افکار مادی اداره می شود زورگویی قدرتمندان نسبت به ضعیفان است ، پس باید قوی شویم وپیشرفت کنیم .

رهبر انقلاب در بیان علت انتخاب این شعار به عنوان نقشه راه  کلی سال 93 برای گام های بلند وتجربیات موفق ملت وامکانات وظرفیتهای وسیع کشوراست ، اشاره کردند و افزودند مسیر پرافتخار اقتدار ملی با تمرکز مسولان و مردم بر این شعار با شتاب بیشتری پیموده خواهد شد.

ایشان در تشریح عناصر اصلی قدرت یک ملت برخورداری از تسلیحات پیشرفته را لازم دانستند اما افزودند اقتصاد و فرهنگ و علم سر عنصر اصلی اقتدار ملی است که با یاری خداوند در 12 سال اخیر درباره علم و دانش پیشرفتهای درخشانی داشته ایم.

رهبر انقلاب اهتمام جدی درباره دو عنصر دیگر اقتدارملی یعنی اقتصاد وفرهنگ را ضروری برشمردند. وبا تمرکز اولین بخش از سخنان بر مسله اقتصاد افزودند باید اقتصاد ایران را بگونه ای قوی کنیم که هیچ تکانه ای در جهان و هیچ کس در هیچ جای دنیا چه آمریکا و چه غیر آمریکا نتواند با یک تصمیم گیری ونشست و برخاست بر اقتصاد کشور ومعیشت مردم ما اثر بگذارد که این همان اقتصاد مقاومتی است.

بازتاب نامگذاری سال 93 در رسانه‌های جهان

شبکه المیادین لحظاتی پس از پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب روی خروجی سایت خود نوشت:رهبر ایران سال جدید در این کشور را سال "اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی"  نامگذاری کرد.

شبکه روسیاالیوم هم در خبری اعلام کرد:رهبر عالی ایران در پیام نوروزی خود به مناسبت سال 1393 خورشیدی بر اقتصاد و فرهنگ تاکید کرد.

شبکه بی بی سی هم گزارش داد:رهبر ایران در پیام نوروزی خود بر مقوله های اقتصاد،فرهنگ و مدیریت جهادی تاکید کرد.

شبکه المنار لبنان هم در سر خطر خبرهای مهم خود اعلام کرد:سال نو خورشیدی در ایران از سوی رهبر این کشور به نام "اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی" نامگذاری شد.

شبکه پرس تی وی هم گزارش داد:سال 1393 در ایران سال تمرکز بر اقتصاد و فرهنگ است.

خبرگزاری رویترز و شبکه خبری سی ان ان هم در خبرهایی جداگانه به نامگذاری سال جدید در ایران اشاره کردند.

شبکه‌های خبری اسکای نیوز عربی،الجزیره و العربیه هم در خبرهای اصلی خود با اشاره به آغاز سال نو در ایران اعلام کردند:رهبر عالی ایران در پیامی بار دیگر بر موضوع اقتصاد و فرهنگ تاکید کرد.

تارنمای روزنامه الیوم السابع و المصری الیوم هم خبرهایی در مورد آغاز سال جدید در ایران و پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب و رئیس جمهوری منتشر کردند.

خبرگزاری فرانسه و شبکه یورونیوز هم در خروجی سایت خود به نامگذاری سال 1393 در این به نام اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی"اشاره کردند.

سایت رادیو فردا، نوشت : “آیت‌الله علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران روز اول فروردین سال ۹۳ در پیام‌های نوروزی خود مسئله اقتصاد را محور تلاش‌های نظام جمهوری اسلامی در سال جدید عنوان کرده و وعده دادند که امسال شاهد رونق و شکوفایی اقتصادی خواهیم بود.

این سایت ادامه داد: “آیت‌الله خامنه‌ای به روال دو دهه گذشته، سال جدید را نامگذاری کرد و گفت که سال ۹۳ سال “اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی” خواهد بود. وی خواستار آن شده که مردم در زندگی و سازندگی کشور مشارکت کرده و گفته است: “هم در اقتصاد و هم در فرهنگ، کار بدون حضور مردم پیش نخواهد رفت و گروه‌های گوناگون مردمی باید با اراده و عزم راسخ ملی در این عرصه‌ها نقش آفرینی کنند.

سایت دویچه وله هم نوشت: “رهبر جمهوری اسلامی ایران در پیام نوروزی خود تحقق شعار سال ۹۳ را مستلزم تلاش مشترک مسئولان و آحاد مردم عنوان کرد و گفت: “هم در اقتصاد و هم در فرهنگ، کار بدون حضور مردم پیش نخواهد رفت و گروه‌های گوناگون مردمی باید با اراده و عزم راسخ ملّی در این عرصه‌ها نقش‌آفرینی کنند.

سایت فرانسوی نیز نوشت: “دقایقی پس از تحویل سال نوی ایرانی آیت الله علی خامنه ای طی پیامی ضمن تبریک به مناسبت فرارسیدن سال جدید این سال به نام سال ” اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی ” نامگذاری کرد. رهبر جمهوری اسلامی ایران در این پیام از جمله می گوید: “در سالی که گذشت اعلام شده بود که سال ” حماسه سیاسی وحماسه اقتصادی ” است، حماسه سیاسی بحمدالله درعرصه های مختلف به بهترین وجهی صورت گرفت. درباب حماسه اقتصادی کار که باید انجام بگیرد و توقع بود که اتفاق بیفتد، اتفاق نیفتاد. تلاش هایی انجام گرفت که مورد سپاس است، ولی کار بزرگی که باید در زمینه حماسه اقتصادی انجام بگیرد، همچنان در پیش روی ماست و ما موظفیم که این حماسه را به وجود بیاوریم، مسئله اساسی اقتصاد برای کشور ما وملت ما یک مسئله مهم است .

العربیه نوشت: “آیت الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران در پیام نوروزی خود به مناسبت سال جدید شمسی، گفت که در سال گذشته حماسه اقتصادی به شکل مورد انتظار محقق نشد. وی در ترسیم افق سال نو، دو مسئله اقتصاد و فرهنگ را مهم‌تر از مسائل دیگر بر شمرد و تاکید کرد: “برای تحقق شعار سال ۹۳ یعنی اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی تلاش مشترک مسئولان و آحاد مردم ضروری است.”“  جام نیوز، ۱/۱/ ۱۳۹۳

 

سال 1393 در یک نگاه

اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی، چرا و چگونه؟

گره خوردن واژگان مردم با اقتصاد در سخنان ایشان و بازخوانی پیامهای سالهای اخیر نشان دهنده نگرانی عمیق رهبر معظم انقلاب نسبت به اقتصاد و وضعیت معیشتی مردم کشورمان است ...

سال ۱۳۹۳ نیز به مانند سالهای پیشین مزین به پیام نوروزی مقام معظم رهبری گردید. در این راستا بررسی و تحلیل ابعاد همه جانبه این پیام  می تواند زمینه ساز اجرای هرچه بهتر آن و شکوفایی کشور باشد.

مقایسه سیاستهای کلی نظام  و نامگذاریهای سالانه

در نظام جمهوری اسلامی یکی از مصادیق راهبری حکومت و جامعه به سمت وضعیت مطلوب و ایده آل، پیامهایی است که از سوی رهبری انقلاب خطاب به دستگاههای اجرایی و مردم با دو رویکرد الزام آور و ارشادی صادر می گردد. یکی از این پیامها سیاست های کلی نظام است که به صورت ویژه ارکان حاکمیت را مخاطب خویش قرار می دهد و به عنوان دستوری الزام آور رکن سیاستگزاری های کلان نظام را تشکیل میدهد. سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی آخرین مصداق از مورد یاد شده است که پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام و با هدف رفع مشکلات اقتصادی کشور به خصوص در شرایط دشوار تحریم و تبدیل اقتصاد کشور به الگویی برای سایر کشورها ابلاغ گردیده است.

دیگر اقدام رهبری برای ایجاد انسجام و متمرکز ساختن قوا در راستای یک هدف متعالی، نامگذاری های سالانه ای است که بر خلاف سیاست های کلی  علیرغم کم رنگ بودن جنبه الزام آور اجرای آن توسط قوای حکومتی، از عمق اجتماعی و قدرت تاثیر گذاری بسیار وسیعی برخوردار است. از این بابت که مردم به  عنوان اصلی ترین سرمایه نظام، مخاطب اصلی این نام گذاری ها هستند فلذا تلاش می گردد تا رهنمودهای نامهای سالانه به منظور تحقق هر چه بهتر به عنوان یک فرهنگ در بین آنان ترویج شود.

سال ۹۳، سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی

رهبری انقلاب در پیام نوروزی سال ۹۳ ، این سال را به نام اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی تعبیر کرده اند. اقتصاد و فرهنگ هر یک از مقولات کلان جامعه هستند که در ابعاد بسیار وسیع بر زندگی و  سرنوشت مردم یک جامعه تاثیرگذار هستند که به ترتیب به آنها پرداخته خواهد شد.

مردم و اقتصاد، پر اهمیت ترین واژگان پیام سال ۹۳

پیرامون اهمیت اقتصاد در بیانات رهبری ذکر همین نکته بس که در سخنرانی ۸۵۶ کلمه ای ایشان، پس از واژه مردم با ۱۴ بار تکرار ، واژه اقتصاد به صورت مفرد و ترکیبی ۱۱ بار تکرار شده است. گره خوردن واژگان مردم با اقتصاد در سخنان ایشان و بازخوانی پیامهای سالهای اخیر نشان دهنده نگرانی عمیق رهبر معظم انقلاب نسبت به اقتصاد و وضعیت معیشتی مردم کشورمان است که به خصوص با تحریمهای خصمانه غرب و عدم توجه مسئولین به اجرای ساز و کارهای دفاعی اقتصاد مقاومتی در شرایط دشواری به سر می برند.

((در باب حماسه‌ی اقتصادی کاری که باید انجام بگیرد و توقّع بود که اتّفاق بیفتد، اتّفاق نیفتاد. تلاشهایی انجام گرفت که مورد سپاس است، ولی کار بزرگی که باید در زمینه‌ی حماسه‌ی اقتصادی انجام بگیرد، همچنان در پیش روی ما است و ما موظّفیم که این حماسه را به وجود بیاوریم.))

وجه اشتراک پیام سال ۹۳ با پیام سال ۹۲ همین بخش اقتصاد است که بنابر سخنان رهبری انقلاب علیرغم تاکیدات و اهمیت زاید الوصف انتظارات را برآورده نساخته است.  فرصت پیش آمده در سایه تنش زدایی چند ماهه اخیر ایران و غرب، ابلاغ سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی از سوی رهبر معظم انقلاب و شکاف بین قدرت های جهانی بلوک غرب و شرق به واسطه بحران اوکراین همگی روزنه های امیدی است که پیش روی ملت ایران برای غلبه بر مشکلات اقتصادی گشوده شده است.

عزم ملی در باب اقتصاد با تلاش و همت مضاعف برای ایفای نقش مولد در اقتصاد و به حداقل رساندن نقش واسطه گری، مصرف کالای داخلی، بهینه سازی مصرف انرژی، بهبود بهره وری نیروی کار و ارتقا شاخص ساعات مفید کار اداری و غیراداری، حمایت بی واسطه اغنیا از فقرا به عنوان موثرترین و زیباترین چتر حمایت اجتماعی ، سرمایه گذاری مناسب به دور از بخشهای ملتهب اقتصاد مانند طلا و ارز و … از جمله وظایفی است که مردم می بایست برای بهبود وضعیت اقتصادی همچون یک فرهنگ خود و دیگران را به اجرای آن ترغیب کنند.

چرا مدیریت جهادی در عرصه اقتصاد؟

آنچه در باب اقتصاد کشور تا کنون روی داده است جز پیگیری امور معمول و یا اقدامات عجولانه به ظاهر جهادی و بدون مطالعه نبوده است و بدین سبب است که کشور همینک علیرغم برخورداری از ارزشمندترین سرمایه ها رشد اقتصادی منفی و صفر درصد را سپری می کند.

مدیریت جهادی اقتصاد از این رو به عنوان یک ضرورت به منظور اجرا می بایست مدنظر قرار گیرد که راهی جز این برای کشور باقی نمانده است. نه کشور در شرایطی است که بتوان با مخدر نفت دردهای اقتصاد را سرپوش گذاشت و نه مردم در شرایطی هستند که بتوانند خود را با هزینه های سرسام آور فعلی و شاخص در هم شکسته فضای کسب و کار تطبیق دهند. این وظیفه مسئولین به خصوص دولت و مدیران اجرایی است که تکاپوی مداوم و تلاش جدی با هدف مقدس خدمت به مردم شریف ایران را سرلوحه خویش نمایند تا زمینه ساز عبور کشور از بحران اقتصادی ماههای اخیر گردند.

پیش زمینه های مدیریت جهادی رعایت اصول اقتصاد مقاومتی است که اخیرا در چارچوب سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی از سوی رهبری معظم انقلاب به دستگاهها ابلاغ شده و می بایست به تفکیک و دقت هریک مورد توجه قرار گیرد :

۱ – تأمین شرایط و فعال‌سازی کلیه امکانات و منابع مالی و سرمایه‌های انسانی و علمی کشور به منظور توسعه کارآفرینی و به حداکثر رساندن مشارکت آحاد جامعه در فعالیت‌های اقتصادی با تسهیل و تشویق همکاری‌های جمعی و تأکید بر ارتقاء درآمد و نقش طبقات کم‌درآمد و متوسط.

۲ – پیشتازی اقتصاد دانش بنیان، پیاده‌سازی و اجرای نقشه جامع علمی کشور و ساماندهی نظام ملی نوآوری به منظور ارتقاء جایگاه جهانی کشور و افزایش سهم تولید و صادرات محصولات و خدمات دانش‌بنیان و دستیابی به رتبه اول اقتصاد دانش‌بنیان در منطقه.

۳- محور قراردادن رشد بهره‌وری در اقتصاد با تقویت عوامل تولید، توانمندسازی نیروی کار، تقویتِ رقابت‌پذیری اقتصاد، ایجاد بستر رقابت بین مناطق و استانها و به کارگیری ظرفیت و قابلیت‌های متنوع در جغرافیای مزیت‌های مناطق کشور.

۴- استفاده از ظرفیت اجرای هدفمند‌سازی یارانه‌ها در جهت افزایش تولید، اشتغال و بهره‌‌وری، کاهش شدت انرژی و ارتقاء شاخص‌های عدالت اجتماعی.

۵- سهم‌بری عادلانه عوامل در زنجیره‌ تولید تا مصرف متناسب با نقش آنها در ایجاد ارزش، بویژه با افزایش سهم سرمایه انسانی از طریق ارتقاء آموزش، مهارت، خلاقیت، کارآفرینی و تجربه.

۶- افزایش تولید داخلی نهاده‌ها و کالاهای اساسی(بویژه در اقلام وارداتی)، و اولویت دادن به تولید محصولات و خدمات راهبردی و ایجاد تنوع در مبادی تأمین کالاهای وارداتی با هدف کاهش وابستگی به کشورهای محدود و خاص.

۷- تأمین امنیت غذا و درمان و ایجاد ذخایر راهبردی با تأکید بر افزایش کمی و کیفی تولید(مواد اولیه و کالا).

۸- مدیریت مصرف با تأکید بر اجرای سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف و ترویج مصرف کالاهای داخلی همراه با برنامه ریزی برای ارتقاء کیفیت و رقابت پذیری در تولید.

۹- اصلاح و تقویت همه‌جانبه‌ نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی، ایجاد ثبات در اقتصاد ملی و پیشگامی در تقویت بخش واقعی.

۱۰- حمایت همه جانبه‌ هدفمند از صادرات کالاها و خدمات به تناسب ارزش افزوده و با خالص ارزآوری مثبت از طریق:
-    تسهیل مقررات و گسترش مشوق‌های لازم.
-    گسترش خدمات تجارت خارجی و ترانزیت و زیرساخت‌های مورد نیاز.
-    تشویق سرمایه گذاری خارجی برای صادرات.
-    برنامه ریزی تولید ملی متناسب با نیازهای صادراتی، شکل‌دهی بازارهای جدید، و تنوع بخشی پیوند‌های اقتصادی با کشورها به ویژه با کشورهای منطقه.
-    استفاده از ساز و کار مبادلات تهاتری برای تسهیل مبادلات در صورت نیاز.
-    ایجاد ثبات رویه و مقررات در مورد صادرات با هدف گسترش پایدار سهم ایران در بازارهای هدف.

۱۱- توسعه حوزه عمل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور به منظور انتقال فناوری‌های پیشرفته، گسترش و تسهیل تولید، صادرات کالا و خدمات و تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج.

۱۲- افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب پذیری اقتصاد کشور از طریق:
-    توسعه پیوندهای راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای منطقه و جهان بویژه همسایگان.
-    استفاده از دیپلماسی در جهت حمایت از هدف‌های اقتصادی.
-    استفاده از ظرفیت‌های سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای.

۱۳- مقابله با ضربه پذیری درآمد حاصل از صادرات نفت و گاز از طریق:
-    انتخاب مشتریان راهبردی.
-    ایجاد تنوع در روش‌های فروش.
-    مشارکت دادن بخش خصوصی در فروش.
-    افزایش صادرات گاز.
-    افزایش صادرات برق.
-    افزایش صادرات پتروشیمی.
-    افزایش صادرات فرآورده‌های نفتی.

۱۴- افزایش ذخایر راهبردی نفت وگاز کشور به منظور اثرگذاری در بازار جهانی نفت و گاز و تأکید بر حفظ و توسعه ظرفیت‌های تولید نفت و گاز، بویژه در میادین مشترک.

۱۵-  افزایش ارزش افزوده از طریق تکمیل زنجیره ارزش صنعت نفت و گاز، توسعه تولید کالاهای دارای بازدهی بهینه(براساس شاخص شدت مصرف انرژی) و بالا بردن صادرات برق، محصولات پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی با تأکید بر برداشت صیانتی از منابع.

۱۶- صرفه جویی در هزینه‌های عمومی کشور با تأکید بر تحول اساسی در ساختارها، منطقی سازی اندازه دولت و حذف دستگاه‌های موازی و غیرضرور و هزینه‌های زاید.

۱۷- اصلاح نظام درآمدی دولت با افزایش سهم درآمدهای مالیاتی.

۱۸- افزایش سالانه‌ سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفت و گاز تا قطع وابستگی بودجه به نفت.

۱۹- شفاف‌سازی اقتصاد و سالم‌سازی آن و جلوگیری از اقدامات، فعالیت‌ها و زمینه‌های فسادزا در حوزه‌های پولی، تجاری، ارزی و …

۲۰- تقویت فرهنگ جهادی در ایجاد ارزش افزوده، تولید ثروت، بهره‌وری، کارآفرینی، سرمایه گذاری و اشتغال مولد و اعطای نشان اقتصاد مقاومتی به اشخاص دارای خدمات برجسته در این زمینه.

۲۱- تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی و گفتمان سازی آن بویژه در محیط‌های علمی، آموزشی و رسانه‌ای و تبدیل آن به گفتمان فراگیر و رایج ملی.

۲۲- دولت مکلف است برای تحقق سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی با هماهنگ سازی و بسیج پویای همه امکانات کشور، اقدامات زیررا معمول دارد:
-    شناسایی و بکارگیری ظرفیت‌های علمی، فنی و اقتصادی برای دسترسی به توان آفندی و اقدامات مناسب.
-    رصد برنامه‌های تحریم و افزایش هزینه برای دشمن.
-    مدیریت مخاطرات اقتصادی از طریق تهیه طرح‌های واکنش هوشمند، فعال، سریع و به هنگام در برابر مخاطرات و اختلال‌های داخلی و خارجی.

۲۳- شفاف و روان سازی نظام توزیع و قیمت‌گذاری و روزآمدسازی شیوه‌های نظارت بر بازار.

۲۴- افزایش پوشش استاندارد برای کلیه محصولات داخلی و ترویج آن.

فرهنگ ، عزم ملی و مدیریت جهادی

رکن دیگر پیام نوروزی رهبری انقلاب ، مقوله پر اهمیت فرهنگ است. یکی از وجوه تمایز انسان با حیوان همین مقوله فرهنگ است که در افکار، باورها، خلقیات و رفتار یک ملت خلاصه می شود. هرچقدر فرهنگ غنی تر و منطقی تر باشد همسویی انسان با تعالی و پیشرفت ممکن تر و ناهنجاریها به حداقل خواهد رسید.

فرهنگ مردم ایران در چند سال اخیر به واسطه مسائل سیاسی و اقتصادی تغییرات شدیدی را تجربه کرده و اینک در این فضا جوانان کشور در مقابل هجمه های شدید رسانه ها و ماهواره ها و همچنین ضعف های مدیریتی متولیان فرهنگی به دو دوسته تقسیم شده اند. یا کسانی که از بحران فرهنگی آسیب شدید دیده اند و یا اینکه بی دفاع در معرض تهدیدات قرار دارند که در دو حالت می بایست اقدامات جهادی برای درمان و صیانت از این سرمایه ها به عملی گردد.

از آنجایی که رهبری معظم انقلاب در سخنرانی پیشین خود در جمع خبرگان رهبری نسبت به نگرانی خود در خصوص مقوله فرهنگ هشدار علنی داده بودند، گنجاندن فرهنگ در پیام چند کلمه ای نوروزی ایشان نشان دهنده وضعیتی است که در این حوزه در  سایه تهاجم فرهنگی و رسانه ای دشمن و بی تفاوتی مسئولان فرهنگی بر جامعه حکمفرما شده است. بخشی از سخنان معظم له در حوزه فرهنگ در دیدار با خبرگان رهبری :

(( امیدوارم که مسئولین فرهنگى توجه داشته باشند که چه میکنند. با مسائل فرهنگى شوخى نمیشود کرد، بى‌ملاحظگى نمیشود کرد ))

تاکید موکد ایشان بر ورود مردم به حوزه فرهنگ راهکاری است که سالها مورد غفلت واقع شده است و چه بسا ورود مردم در غالب گروهها و سازمانهای مردم نهاد ضمن رعایت چارچوبهای بومی و مذهبی در راستای فرهنگ سازی مناسب، می تواند اقشار مردم را در برابر بسیاری از مشکلات اجتماعی و ناهنجاریهای فزاینده کشور مصون سازد.

مدیریت جهادی در حوزه فرهنگ نیز همانگونه که در بحث اقتصاد بدان اشاره شد نشان دهنده ضرورت های اقدام مناسب و فوری برای رفع مشکلات موجود است که مسئولین ذیربط می بایست به جدیت آن را مورد توجه قرار دهند.

 مردم، رکن اقتصاد و فرهنگ

(( هم عرصه‌ی اقتصاد، هم عرصه‌ی فرهنگ. بدون حضور مردم کار پیش نخواهد رفت و مقصود تحقّق پیدا نخواهد کرد. مردم در گروه‌های گوناگون مردمی با اراده و عزم راسخ ملّی میتوانند نقش‌آفرینی کنند. ))

از آنجایی که در جمهوری اسلامی میزان رای ملت است، تغییر در وضعیت موجود به سمت وضعیت ایده ال نیز تنها با خواست مردم امکان پذیر است. این مردم هستند که تک تک عناصر اقتصاد و فرهنگ جامعه را تشکیل می دهند و بدون اراده آنها حاکمیت در اجرای برنامه های خود با مشکل مواجه خواهد شد.

نیاز مسئولین به پشتیبانی مردم در اقتصاد و فرهنگ

 (( مسئولین هم برای اینکه بتوانند کار را به‌درستی پیش ببرند، احتیاج به پشتیبانی مردم دارند. آنها هم بایستی با توکّل به خدای متعال و با استمداد از توفیقات و تأییدات الهی و کمک مردمی، مجاهدانه وارد میدان عمل بشوند؛ هم در زمینه‌ی اقتصاد و هم در زمینه‌ی فرهنگ ))

بسیار مهم است که مسئولین برای پیشبرد اهداف کشور، رضایت مردم را به عنوان یک اصل و نه یک فرع مورد توجه خویش قرار دهند. در این صورت مردم نیز با تمام توان وارد عرصه خواهند شد و دین خود را ادا خواهند کرد. همانگونه که بارها در برهه های مختلف با حماسه دفاع مقدس، حماسه های سیاسی متعدد و جهاد علمی به یاری نظام شتافته اند و از جان مایه گذاشته اند. فلذا اینجاست که فراز پایانی پیام نوروزی رهبر معظم انقلاب معنا پیدا می کند :

آنچه در این سال جدید پیش رو داریم، عبارت است از اقتصادی که به کمک مسئولان و مردم شکوفایی پیدا کند، و فرهنگی که با همّت مسئولان و مردم بتواند سمت و سوی حرکت بزرگ کشور ما و ملّت ما را معیّن کند.لذا من شعار امسال را و نام امسال را این قرار دادم: «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی». امیدواریم خداوند متعال کمک کند هم به آحاد مردم، هم به مسئولین محترم که بتوانند وظایف خودشان را در این زمینه انجام بدهند؛ و قلب مقدس ولیّ‌عصر (ارواحنافداه) را از ما شاد کند و روح مطهّر امام بزرگوار و شهدای عزیز را از ما راضی و خشنود فرماید.

وحید عبیری

چرا سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی؟

چرا سال اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی؟

با نگاهی به نام‌های سال – حداقل ۸ - ۹ سال اخیر – متوجه عمق حساسیت رهبر معظم انقلاب به مسائل اقتصادی می‌شویم. حساسیتی که در سال‌های اخیر رنگ هشدار به خود گرفته و حالا همه ملت به نوعی آن را با همه وجود درک می کنند.
ظرفیت‌های بالقوه اقتصاد ایران نه تنها برای همه اهالی فن و کارشناسان اقتصادی اظهر من الشمس است، بلکه برای یکایک مردم کوچه و بازار نیز به نوعی واضح و نمایان است. اما با کمال تأسف باید این اعتراف تلخ را بازگو کرد که این ظرفیت های بالقوه هرگز نتوانسته اند آن طور که شایسته این کشور است، به صورت بالفعل در آمده و دغدغه‌های اقتصادی را رفع کنند. که اگر این گونه نبود، این جنگ اقتصادی تمام عیار بر علیه این ملت تدارک دیده نمی شد، چراکه انگشت دشمن بر روی نقطه ضعف ما است.
بله، نقطه ضعف. اقتصادی که با بالا و پایین شدن دلار زیر و رو شود، با افزایش و کاهش نرخ طلا کن فیکون شود، با افزایش قیمت حامل‌های انرژی بی ثبات شود، تورم و بیکاری روزافزون آن جلوی هرگونه برنامه ریزی مالی و تجاری را بگیرد، دلالی و واسطه‌گری پر رونق و تولید و کشاورزی پر دردسر باشد، به بهانه کاهش قیمت دچار رکود و رشد منفی شود، هزینه‌های بالای تولید امکان رقابت با محصولات خارجی را بگیرد، کیفیت تولیدات داخلی در حد استانداردهای جهانی نباشد، این اقتصاد یک نقطه ضعف بزرگ است و در آینده نه چندان دور برای ما تبدیل به پاشنه آشیل خواهد شد.

اما راه حل چیست ؟؟؟ 

اگر نگاهی به سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری در مورد مبارزه با فساد اقتصادی، اصل ۴۴ قانون اساسی و اقتصاد مقاومتی بیندازیم، راه حل را به وضوح مشاهده می‌کنیم. راه حل‌هایی که همه آنها با کار و تلاش قابل وصول و دستیابی است. اولویت‌های اقتصادی که ریشه در بنیان‌های اقتصاد بومی دارد و برای همه مشکلات ذکر شده راه چاره را در اتکاء به تولید و صنعت داخلی دانسته و نیز کوتاه کردن دست چپاول خودی و بیگانه از ذخایر عظیم ثروت ملی.
قطعاً بزرگترین راه حل همان جهاد است. تفکر جهادی، ساز و برگ جهادی، عمل جهادی و جهادگران اقتصادی که همان گونه که روزی از شرافت و تمامیت ایران عزیر دفاع کردند، در جهاد اقتصادی نیز در مقابل جنگ اقتصادی علیه ایران مقاومت نموده و در نهایت پیروز و سربلند باشند.
وقت آن است که مسئولین در کارهای اقتصادی و مناقصه‌ها و مزایده‌ها، براساس قوانین و اولویت‌های داخلی عمل کنند و نه براساس منافع شخصی و گروهی و حزبی. طرح‌ها و لوایح اقتصادی بر پایه منافع ملی باشد و نه از بهر بده بستان‌های سیاسی و جناحی.
اما تعبیر جهاد در بخش فرهنگ – که بلا شک نشانه وجود مشکلات بزرگ و عدیده‌ای در این حوزه است – را باید جدی گرفت. مگر اساس انقلاب ما انقلاب فرهنگی نبود؟ حال چه شده است که پس از حدود ۴ دهه از گذشت آن هنوز نیاز به جهاد است؟ آیا جز این است که جهاد در مقابل هجمه و شبیخون لازم است؟ آیا جز این است که شبیخون فرهنگی توسط نظام سلطه و نوکران داخلی به طور عام از دوره رضا شاه شروع شده و به طور خاص پس از پیروزی شکوهمند انقلاب با راه اندازی شبکه های ماهواره‌ای و غالب کردن سبک زندگی غربی به روش زندگی ما ادامه یافته است؟ آیا نباید بپذیریم که کم کاری‌های گسترده‌ای در دولت‌های پس از انقلاب در مورد مسئله فرهنگ شده است؟ آیا نباید بپذیریم که در حوزه هنرهای هفتگانه و علی الخصوص تئاتر و سینما، عقب ماندگی‌های وسیعی داریم؟ آیا در حوزه فرهنگ عمومی و تمدن ایرانی-اسلامی شرایط قابل دفاعی داریم؟ آیا رسانه ملی، فرهنگ ملی را ارتقا داده یا …
و هزاران سوال دیگر که قطعاً بخش قابل توجهی از آن ها جواب نا امید کننده‌ای دارد.
تعدد مراکز تصمیم گیری در زمینه فرهنگ و عدم وجود سیستم یکپارچه که تصمیمات فرهنگی را قائل به فرد می‌کند، بزرگترین مشکل این بخش است. عدم وجود نقشه جامع فرهنگی، عدم اعتقاد و التزام به فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی در برخی مدیران، موازی کاری‌های متعدد و تصمیمات سطحی و با ژست سیاسی نتیجه‌ای جز آشفتگی فرهنگی نخواهد داشت. و آب را گل آلود خواهد کرد برای ماهی گیری دیگران.
امید است با نامگذاری هوشمندانه و حکیمانه سال 93 به نام سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملّی و مدیریّت جهادی»، مردم و به خصوص مسئولین فرهنگی و اقتصادی این مطالبه بر حق مقام عظمای ولایت را در عرصه عمل تحقق بخشند و در پایان امسال، شاهد رضایتمندی ایشان در هر دو عرصه اقتصاد و فرهنگ باشیم نه این که مانند سال 92، تنها جنبه سیاسی شعار سال یعنی حماسه سیاسی محقق شد و حماسه اقتصادی مغفول ماند هرچند که تلاش‌هایی صورت پذیرفت ولی به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب توقعات را برآورده نکرد.